Quảng Điền là một vùng đất mà những Thừa Thiên muốn tìm về nguồn phải ghé đến. Nơi đó có Phước Yên, là nơi chúa Nguyễn thứ hai là Nguyễn Phúc Nguyên dời dinh phủ từ Ái Tử, Quảng Trị, về vào năm 1626. Nơi đó có Bác Vọng, là nơi chúa Nguyễn Phúc Chu dời dinh phủ từ Phú Xuân ra vào năm 1712. Vùng đất này vì sao lọt vào mắt xanh của các tướng trấn giữ biên cương để đặt bộ chỉ huy?
Quảng Điền thời nhà Trần là huyện Kim Trà, thời nhà Lê là huyện Đan Điền. Ngày nay cầu bắc qua sông Bồ ở thị trấn Sịa được đặt tên là cầu Đan Điền để nhắc đến tích xưa.
Quảng Điền là tiếng gọi thôi thúc trong lòng từ lâu. Hôm nay, ngày 19/5/2012, nhân có lễ hội Sóng Nước Tam Giang, hai trưởng lão Trương và Trần dong ruỗi về vùng đất Quảng Điền để tưởng nhớ đến tiền nhân đi mở nước.
Lộ trình được chọn bắt đầu từ nhà Trần trưởng lão qua cầu Phú Xuân ra An Hòa đi về hướng cây số 17, bây giờ gọi là Thị trấn Tứ Hạ. Từ đó đi tiếp tới cầu An Lỗ rồi rẽ phải. Vì sao? Vì con đường này đi ngang qua rất nhiều công trình kiến trúc cổ như đình, chùa, nhà thờ họ, nhiều nhà vườn với vườn cau cao ráo, thảnh thơi.
Mấy hôm nay là mùa gặt. Nông dân đang thu hoạch lúa đông xuân, cày bừa để chuẩn bị cho vụ hè thu. Và cảnh gây ấn tượng đầu tiên là đàn bò nhẩn nha gặm cỏ bên đụn rơm ven đường, một cảnh thanh bình của quê hương Việt từ bao đời nay.

 

Đàn bò ven đường 11A, từ An Lỗ đi về hướng thị trấn Sịa

 

Người làng đang bận rộn gặt lúa, nhưng cô gái quê cũng dừng tay khi biết có phó nhòm đang ngắm

 

Anh nông dân này mặc áo pull, quần jeans, đội mũ ngược, gánh lúa ra đường, nơi có xe tải thô sơ đang chờ

 

Một phần công việc gặt hái được giao cho những máy cắt chế tạo bởi người Hoa Hạ.

 

Bên cạnh cánh đồng vừa gặt xong, nông dân đang bắt đầu cày xới - công việc này ngày nay
được cơ giới hóa một phần với qui mô nhỏ.

 

Các chú trâu vẫn còn được sử dụng để kéo xe hai bánh chở nông sản

 

Trên những cánh đồng mới gặt cũng còn cảnh người nghèo đi mót lúa

 

Vẫn còn cảnh người kéo bừa bằng tay

 

Dưới sông ngư phủ vẫn cần cù làm việc trên chiếc ghe câu

 

Người khác thì cho vịt ăn

 

Người thì lùa bầy vịt đi ăn bằng cách chống xuồng theo sau

 

Lúa gặt đập xong vẫn còn được phơi ngay trên đường và công việc được làm bằng cái trang như từ thuở nào

 

Trần trưởng lão sắp sửa "ngỏ lời" với một chị nông dân đang trang lúa

 

Những người khác thì lặng lẽ làm công việc của mình với khẩu trang bịt kín mặt như dân Á rập

 

Đường đi ngang qua trường trung học cơ sở Quảng Vinh. Các em hồn nhiên "tung tăng" trên xe đạp

 

Nhà cửa dạo này trông có vẻ khang trang

 

Với những ngôi nhà thờ họ, với cổng cửa kiểu xưa

 

Những tấm bình phong kiểu cũ dường như được tân trang cầu kỳ hơn

 

Những ngôi nhà thờ sau những cây cổ thụ uy nghiêm lưu giữ hồn xưa

 

Có nhà soi bóng bên hồ sen

 

Quảng Điền ơi, cần chi hội với hè? Chỉ cần những ngôi nhà, khu vườn, đồng ruộng như thế này, cũng đủ làm người dân nuôi giữ tình cảm gắn bó với quê hương.

Trương Văn Thanh
Trần Ngọc Bảo