Tuyệt tác cuối đời của Lev Tolstoy ( WISE THOUGHTS FOR EVERY DAY) Đỗ Tư Nghĩa dịch theo bản Anh ngữ của Peter Serikin
.
1. ĐỨC TIN ( faith)
Quy
luật của Thượng đế [11] (tất yếu) bao hàm [đ̣i hỏi] việc chu toàn ư
chí của Ngài. Bởi v́ tất cả mọi con người đều được Thượng đế sáng
tạo ra một cách b́nh đẳng, nên quy luật của Ngài là một [12], chung
cho tất cả chúng ta. Đời chúng ta chỉ có thể tốt đẹp khi
nào chúng ta hiểu quy luật của Thượng đế [13] và tuân theo nó.
___________
[11] Tolstoy, cũng như
Gibran, phân biệt “quy luật của Thượng đế” – có tính tuyệt đối – và
“quy luật của con người,” chỉ là những “quy ước nhân tạo,” có tính
tương đối. Đạo Phật cũng công nhận hai loại chân lư: a/ Tương đối [
tục đế]. b/ Tuyệt đối [ chân đế]. Tuy nhiên, đạo Phật không công
nhận một vị Thượng đế có ngôi vị. Sự phân biệt hai loại chân lư này
rất quan trọng cho cuộc sống của mỗi người.
[15] Universal goodness.
[16] Rituals. Bạn đọc lưu
ư: Tolstoy luôn chú trọng nội dung (bên trong) của tôn giáo hơn là
những nghi lễ h́nh thức bên ngoài. Ông c̣n chú trọng đến hành động,
chứ không chỉ là “nói suông.” [17] Đây là một sự “nói dối” rất tinh tế – bởi v́, rất nhiều khi, chúng ta tự lừa dối ḿnh mà không biết.
|
2. LINH HỒN
[18]
Tôi
gọi “cái tôi nội tại” (inner self) [19] của tôi là ǵ? Nó là
linh hồn tôi, vốn sống trong – và được nối kết với – thân thể
tôi. Theo ḍng thời gian, tất cả chúng ta đều kinh qua những giai
đoạn nhất định. Trước hết, thời kỳ ấu niên, sau đó, là thiếu niên,
rồi trung niên, và sau cùng, lăo niên. Nhưng trong suốt thời gian
này, cái tôi nội tại của ta vẫn giữ nguyên như cũ. Cái tôi
nội tại này chính là linh hồn ta.
____________
[18] Chữ “linh hồn” có một nội hàm rất phức tạp: nó được hiểu một cách khác nhau, tùy theo những tôn giáo khác nhau. Trước mắt, cần lưu ư: đa phần các tôn giáo lớn [ như Ky tô giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo] đều xem linh hồn là bất biến, trường cửu; và sau khi chết, linh hồn sẽ lên thiên đàng hoặc xuống địa ngục và ở đó măi măi. Riêng Phật giáo, không công nhận có linh hồn bất biến, bất tử, và sau khi chết, [trừ những người đắc đạo, thoát khỏi ṿng luân hồi và những người văng sanh về Cực Lạc quốc của đức A-di-đà], th́ “thần thức” – tùy theo nghiệp lực của ḿnh – sẽ thác sanh vào một trong 6 cơi: trời, người, atula, súc sanh, ngạ quỷ, địa ngục. Chúng ta thường dùng cụm từ “cơi vĩnh hằng,” nhưng dường như chúng ta đều rất mơ hồ về cơi ấy.
[19] Inner self: “Cái tôi nội tại” : Cần chú ư đặc biệt cụm từ này. Từ “cái tôi” ở đây có nghĩa tốt, nó chỉ được Tolstoy tạm dùng, để chỉ cái “linh hồn thiêng liêng” có sẵn, và nằm sâu trong mỗi người – nhưng, có thể, phải đạt tới một mức độ phát triển tâm linh nhất định, hoặc một “cơ duyên” nào đó, th́ ta mới có thể “nhận ra” nó. Chúng ta cần phân biệt “cái tôi nội tại” này với “cái tôi phàm tục” – có tính ích kỷ – luôn luôn t́m mọi cách để bảo vệ và phục vụ những lợi ích riêng tư của nó. Cũng cần lưu ư: cụm từ “cái tôi nội tại” có thể có những nội hàm khác nhau, tùy theo những tư tưởng gia khác nhau, những tôn giáo khác nhau. Xin nêu một câu hỏi để chúng ta cùng suy nghĩ : “cái tôi nội tại” ở đây giống và khác với “chân ngă” trong đạo Phật ở chỗ nào?
|
3. MỘT LINH HỒN TRONG TẤT CẢ
________
[23] Spirit.
[29] Linked.
|